موارد و مقدار مصرف:
موارد و مقدار مصرف
الف) حملات تشنجي تونيك ـ كلونيك (صرع بزرگ )، حملات صرعي مداوم، حملات تشنجي غير صرعي(بعد از آسيب ديدگي سر، سندرم ري).
بزرگسالان: مقدار سرشار (loading mg/kg 15-10)به آهستگي تزريق وريدي مي شود، به طوري كه از mg/min 50 تجاوز نكند. مقدار سرشار خوراكي يك گرم در سه مقدار منقسم (400 ميلي گرم، 300 ميلي گرم) هر دو ساعت است. مقدار نگهدارنده اين دارو mg/day 300 در سه مقدار منقسم از راه خوراكي است.
كودكان: مقدار سرشار mg/kg 20-15 از راه تزريق وريدي با سرعت mg/min 50، يا از راه خوراكي mg/kg/day 5 در مقادير منقسم هر 12-8 ساعت مصرف مي شود. سپس، مقدار نگهدارنده mg/kg/day 8-4 در مقادير منقسم، از راه خوراكي مصرف مي شود.
ب) درد عصبي (ميگرن ، درد عصب سه قلو، فلج بل).
بزرگسالان: از راه خوراكي، مقدار mg/day 600-200 در مقادير منقسم مصرف مي شود.
پ) آريتمي بطني كه به ليدوكائين يا پروكائين آميد پاسخ نمي دهد، و آريتمي‌هاي ناشي از گليكوزيدهاي قلبي.
بزرگسالان: mg 100-50 هر 10 تا 15 دقيقه براساس نياز به صورت وريدي مصرف مي شود. دوز مصرفي نبايد از mg/kg 15 تجاوز نمايد. سرعت انفوزيون نبايد بيش از mg/min 50 باشد (تزريق آهسته وريدي).
روش ديگر، تزريق وريدي مقدار 100 ميلي گرم هر 5 دقيقه است تا زماني كه عوارض جانبي بروز كند يا آريتمي كنترل شود يا آنكه تا مقدار 1 گرم دارو تجويز شود. همچنين، ممكن است تمام مقدار سرشار يك گرم با سرعت mg/min 25 به آهستگي تزريق وريدي شود. دارو را مي توان با محلول نرمال سالين رقيق كرد. تزريق عضلاني دارو به دليل جذب دردناك و متغير آن توصيه نمي شود.
ت) پيشگيري از تشنج حين اعمال جراحي اعصاب.
بزرگسالان: mg 200-100 به صورت وريدي با فواصل 4 ساعته ، حين جراحي و پس از آن مصرف مي شود.
مكانيسم اثر
اثر ضد تشنج: فني توئين مانند ساير مشتقات هيدانتوئين غشاهاي سلولهاي عصبي را تثبيت كرده و فعاليت تشنجي را با افزايش خروج يا كاهش ورود يونهاي سديم از غشاهاي سلولي در قشر حركتي مغز طي توليد تكانه‌هاي عصبي محدود مي كند. فني توئين با طبيعي كردن ورود سديم به رشته‌هاي پوركنژ در بيماران دچار آريتمي‌هاي ناشي از ديژيتال، اثر ضد آريتمي خود را اعمال مي كند. اين دارو براي كنترل حملات تشنجي تونيک-کلونيک و پارشيال به كار مي رود.
اثرهاي ديگر: فني توئين فعاليت بيش از حد كلاژناز را در بيماران مبتلا به اپيدرموليز تاولي مهار مي كند.
| موارد منع مصرف و احتياط: تداخل دارويي اثرات درماني فني توئين در صورت مصرف همزمان آن با آلوپورينول، آميودارون، كلرامفنيكل، سايمتيدين، ديازپام، دي سولفيرام، اتانول (حاد)، ايزونيازيد، ميكونازول، والپروئيك اسيد، ساليسيلاتها، فلوكونازول، مترونيدازول، امپرازول، سولفوناميدها، تيكلوپيدين، تريمتوپريم، ايبوپروفن، كلرفنيرامين يا ايمي پرامين ممكن است افزايش يابد. اثرات درماني فني توئين در صورت مصرف همزمان آن با باربيتوراتها، كاربامازپين، شاركول، ديازوكسايد، ريفامپين، سوكرالفيت، اسيد فوليك، تئوفيلين، ضد اسيدها، ضد نئوپلاسم‌ها، كلسيم گلوكونات، كلسيم، نيتروفورانتوئين يا پيريدوكسين ممكن است كاهش يابد. فني توئين ممكن است با تحريك متابوليسم كبدي، اثرات داروهاي زير را كاهش دهد: كورتيكواستروئيدها، سيكلوسپورين، پتيدين، ديسوپيراميد، داكسي سايکلين، استروژن‌ها، هالوپريدول، متادون، متي راپون، كينيدين، داروهاي خوراكي ضد بارداري، دوپامين، فوروزمايد، لوودوپا و سولفونيل اوره ها. داروهاي آنتي سايكوتيك ممكن است آستانه تشنج را كاهش دهند و بايد با احتياط همراه با فني توئين استفاده شوند. فني توئين ممكن است سطح ليتيم و سميت ناشي از آن را افزايش دهد. فني توئين ممكن است با جدا كردن وارفارين از پروتئين‌هاي سرمي، اثر آن را افزايش دهد. الكل اثر فني توئين را كاهش مي دهد. |
| تداخل دارويي: اثر بر آزمايشهاي تشخيصي فني توئين ممكن است غلظت خوني گلوكز را از طريق مهار آزاد سازي انسولين از لوزالمعده افزايش دهد. اين دارو ممكن است غلظت سرمي يد پيوند يافته به پروتئين را كاهش داده و نيز با تست مهاري دگزامتازون (dexamethasone suppression test) تداخل كند. فني توئين ممكن است باعث افزايش ALP، GGT و گلوكز و كاهش Hgb و هماتوكريت شود. همچنين ممكن است شمارش گرانولوسيت ها، پلاكت‌ها، RBC و WBC را كاهش دهد. |
| مکانيسم اثر: فارماكوكينتيك جذب: از روده كوچك به آهستگي جذب مي شود؛ جذب دارو به شكل دارويي آن بستگي دارد و فراهمي زيستي آن ممكن است در بين فرآورده‌هاي مختلف متفاوت باشد. حداكثر اثر دارو از راه خوراكي طي 3-5/1 ساعت حاصل مي شود. جذب دارو بعد از تزريق عضلاني غير قابل پيش بيني است؛ حدود 75-50 درصد دارو بعد از تزريق عضلاني طي 24 ساعت جذب مي شود. پخش: فني توئين به طور گسترده در سرتاسر بدن انتشار مي يابد. غلظت پلاسمايي درماني دارو mcg/ml20-10 است، هر چند كه در بعضي از بيماران پاسخ درماني با غلظت mcg/ml 10-5 حاصل مي شود. نيستاگموس خارجي ممكن است با غلظت بيش از mcg/ml 20 بروز كند؛ آتاكسي معمولاً با غلظت بيش از mcg/ml 30 اتفاق مي افتد. كاهش قابل ملاحظه توانايي ذهني با غلظت mcg/ml 40 بروز مي كند. در حدود 90 درصد به پروتئين پيوند مي يابد؛ اين پيوند در بيماران مبتلا به اورمي كمتر است. متابوليسم: در كبد به متابوليتهاي غير فعال متابوليزه مي شود. نيمه عمر دارو در روش مصرف خوراكي 42-7 ساعت و در روش وريدي 15-10 ساعت است. دفع: از طريق ادرار دفع مي شود و كينتيك دفع دارو به مقدار مصرف دارو بستگي دارد (zero-order). در سطح معيني از مقدار مصرف دارو ، افزايش مختصر در مقدار مصرف، غظت سرمي دارو را به طور نامتناسبي افزايش مي دهد. |
| فارماكوكينتيك: موارد منع مصرف و احتياط موارد منع مصرف: حساسيت مفرط شناخته شده به هيدانتوئين‌ها، بيماران مبتلا به براديكاردي سينوسي، بلوك سينوسي ـ دهليزي يا دهليزي ـ بطني درجه 2 يا 3، سندرم استوكس ـ آدامز. موارد احتياط: پورفيري، اختلال كار كبد يا كليه (بخصوص در بيماران مبتلا به اورمي، زيرا غلظت سرمي دارو در آنها به دليل كاهش پيوند پروتئيني افزايش مي يابد)، نارسايي ميوكارد، ضعف تنفسي، بيماران سالخورده يا ناتوان، بيماراني كه از ساير مشتقات هيدانتوئين استفاده مي كنند. |
| اشكال دارويي: اشكال دارويي: Injection: 50 mg/ml, 5ml Capsule: 50, 100mg Suspension: 30 mg/5ml |
| اطلاعات دیگر: طبقه‌بندي فارماكولوژيك: مشتق هيدانتوئين. طبقه‌بندي درماني: ضد تشنج. طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده D ملاحظات اختصاصي از آنجا كه دفع دارو به مقدار مصرف بستگي دارد، پيگيري غلظت سرمي دارو ضرورت اساسي دارد. دارو در مقادير منقسم و هر 12-8 ساعت مصرف مي شود. تغذيه از راه دهان يا لوله بيني ـ معدي (NG-Tube) ممكن است با جذب سوسپانسيون خوراكي دارو تداخل كند؛ صرف غذا و دارو بايد تا حد امكان با فاصله از يكديگر صورت گيرد (حداقل 1 ساعت). در طي تغذيه مداوم از طريق لوله ، قبل و بعد از مصرف دارو بايد لوله شسته شود. از تزريق عضلاني دارو بايد اجتناب شود ، زيرا اين كار دردناك است و جذب دارو نيز غير قابل پيش بيني است. براي تزريق وريدي دارو، بايد آن را با محلول نرمال سالين مخلوط كرده و طي نيم ساعت از تهيه مصرف كرد. مخلوط كردن دارو با دكستروز پنج درصد موجب ته نشين شدن دارو مي شود. محلول را نبايد در يخچال نگهداري كرد. از مخلوط كردن دارو با داروهاي ديگر بايد خودداري نمود. در صورت تزريق وريدي مداوم، پيگيري الكتروكارديوگرام (EKG)، فشار خون و وضعيت تنفسي بيمار ضروري است. قطع ناگهاني مصرف دارو ممكن است موجب بروز حملات صرعي مداوم شود. تزريق وريدي دارو به آهستگي (mg/min 50) و يا به صورت انفوزيون مداوم صورت مي گيرد. تزريق وريدي سريع دارو ممكن است موجب بروز افت فشار خون و كلاپس گردش خون شود؛ استفاده از وريدهاي بزرگتر براي جلوگيري از تغيير رنگ يا سندرم دستكش ارغواني (purple glove syndrome) ضروري است. نبايد از وريدهاي پشت دست استفاده شود. در افراد حساس، افراد سالمند و بيماران قلبي عروقي، دارو بايد با سرعت كمتري (مثلا mg/min 20) تجويز شود. در صورتي كه از دوز سرشار استفاده نشود، 10-5 روز ممكن است نياز باشد تا سطح ثابت خوني و اثرات ضد تشنجي ظاهر شود. در طول مصرف وريدي دارو، لوازم احيا بايد در دسترس باشد. اين دارو در صورت نشت به خارج عروق، محرك است. پس از تجويز وريدي، بايد از همان كاتتر و رگ، مقداري محلول نرمال سالين تجويز شود تا از تحريك عروق جلوگيري شود. به دليل امكان آسيب بافتي، تجويز از راه زير جلدي توصيه نمي شود. نكات قابل توصيه به بيمار تغيير مصرف فرآورده‌هاي فني توئين ممكن است اثر درماني دارو را تغيير دهد. از يك شكل دارويي استفاده كنيد. براي كاهش تحريك گوارشي، دارو را با غذا يا شير مصرف كنيد. قطع مصرف دارو بايد با دستور پزشك باشد. تا مشخص شدن اثرات دارو بر CNS از انجام فعاليتهاي مخاطره آميزي كه احتياج به هوشياري دارند ، خودداري كنيد. از مصرف فرآورده‌هاي حاوي الكل اجتناب كنيد، زيرا اثربخشي دارو را كاهش و بروز عوارض جانبي را افزايش مي دهد. هميشه علامتي كه نشان دهنده مصرف اين دارو باشد، به همراه داشته باشيد. بهداشت دهان را به خوبي رعايت كنيد تا از رشد بيش از حد لثه و حساسيت آن جلوگيري شود. در صورتي كه شكل سوسپانسيون دارو را مصرف مي كنيد، قبل از مصرف آن را به خوبي تكان دهيد. مصرف در سالمندان: بيماران سالخورده ممكن است به مقادير كمتر دارو نياز داشته باشند، زيرا دفع و متابوليسم دارو در اين بيماران كند است. مصرف در كودكان: در مورد صحت مقدار مصرف دارو در كودكان بايد دقت كافي صورت گيرد. مصرف در شيردهي: فني توئين در شير ترشح مي شود. شيردهي در دوران مصرف اين دارو توصيه نمي شود. عوارض جانبي اعصاب مركزي: آتاكسي، اختلال تكلم، کانفيوژن، سرگيجه، بي خوابي، عصبانيت، انقباض ناگهاني عضلاني، سردرد. قلبي ـ عروقي: افت فشار خون ، پري آرتريت ندوزا. پوست: بثورات شبه مخملک يا سرخک؛ درماتيت تاولي ، اكسفولياتيو يا خارش دار؛ سندرم استيونس ـ‌جانسون، لوپوس اريتماتوز، پرمويي، نكروليز سمي اپيدرم (TEN)، حساسيت به نور، نكروز بافتي. چشم : نيستاگموس، دوبيني، تاري ديد. دستگاه گوارش : تهوع، استفراغ، هيپرتروفي لثه (بخصوص در كودكان)، يبوست. خون: ترومبوسيتوپني، لكوپني، آگرانولوسيتوز، پان سيتوپني، كم خوني مگالوبلاستيك، ماكروسايتمي. كبد: هپاتيت سمي. موضعي: درد، نكروز و التهاب در محل تزريق، سندرم دستكش ارغواني (Purple glove syndrome). ساير عوارض: افزايش قند خون ، لنفادنوپاتي، كاهش يد متصل به پروتئين. توجه: در صورت بروز علائم حساسيت مفرط، مسموميت كبدي يا ديسكرازي خوني، آدنوپاتي لنفاوي يا بثورات پوستي، بايد مصرف دارو قطع شود. مسموميت و درمان تظاهرات باليني: خواب آلودگي، تهوع، استفراغ، نيستاگموس، آتاكسي، لكنت زبان، لرزش و اختلال در تكلم ، كمي فشار خون، ضعف تنفسي و اغما. در اثر ضعف تنفسي و گردش خون مرگ روي داده است. مقدار كشنده تخميني در بزرگسالان 5-2 گرم است. درمان: محتويات معده را با شستشوي معده يا ايجاد استفراغ تخليه مي كنند و سپس اقدامات حمايتي انجام مي گيرد. علائم حياتي بيمار و تعادل الكتروليت‌ها و مايعات بايد به دقت پيگيري گردد. زياد كردن ترشح ادرار اثر كمي داشته يا اصلاً مؤثر نيست. همودياليز يا دياليز صفاقي ممكن است مفيد باشد. |
ايونکس Sodium Polystyrene Sulfonate